İNDİYUM

Kimyasal sembolü “In” olan indiyumun atom numarası 49, atom ağırlığı 114,82 ve yoğunluğu 7,31 g/cm3’tür. Erime noktası 156°C derece, kaynama noktası 2072°C derecedir. Periyodik element tablosunun 3-A grubunda, zayıf metaller sınıfında yer alır. Indiyum, 1863 yılında Alman kimyacılar Ferdinand Reich ve Hieronymous Theodor Richter tarafından spektroskopik yöntemlerle keşfedildi ve spektrumundaki çizgi renginin indigo mavisi (çivit mavisi) olması sebebiyle İndiyum ismi verilmiştir.

Gümüş beyazı renginde, parlak, çok yumuşak (mohs sertliği:1.2), kolayca dövülebilen, sünek yapı sunan bir geçiş metalidir. Kurşundan daha kolay ezilebilir. Tırnakla bile çizilebilir, bıçakla kesilebilir. Kâğıtta belirgin bir iz bırakır. Kimyasal özellikleri bakımından galyum ve talyuma benzer. Erime noktası galyum ve sodyumdan yüksek, lityum ve kalaydan düşüktür. Ana spektral çizgileri, parlak bir indigo mavisidir. Kristal yapısı yüzey merkezli tetragonaldır.

İndiyumun yerkabuğunda bulunma oranı milyonda 0,1 civarındadır. Dünyada en bol bulunan elementler arasında 68. sıradadır. Çok nadiren kendi minerallerini oluşturur veya temel formda oluşur. Roquesit (CuInS2) gibi 10'dan az indiyum minerali bilinmektedir ve hiçbiri ekonomik işletme için yeterli konsantrasyonlarda bulunmaz. Bunun yerine indiyum genellikle sfalerit ve kalkopirit gibi daha yaygın cevher minerallerinin iz bileşeni olarak bulunur ve bu minerallerin ergitilmesi sırasında yan ürün olarak elde edilir. İndiyumun doğada bilinen ve kütle numaraları 97-135 arasında değişen 39 adet izotopu bulunur. Doğal olarak iki izotopu oluşur. Bunlar tek kararlı izotopu olan In-113 (% 4,29) ve In-115 (% 95,71)’dir.

Özellikle yarı iletken endüstrisinde, lehimler gibi düşük erime noktalı metal alaşımlarında, yumuşak metal yüksek vakumlu contalarda ve cam üzerinde indiyum kalay oksit (ISnO) şeffaf iletken kaplamaların üretiminde kullanılır. İndiyum kalay oksit, düşük basınçlı sodyum buharlı lambalarda hafif filtre olarak kullanılır. Indium, yarı iletkenlerle ilgili birçok uygulamaya sahiptir. InAs ve InSb, düşük sıcaklık transistörleri için ve InP yüksek sıcaklık transistörleri için kullanılır. İndiyum teli, deforme olan contalarda boşlukları doldurmak için üretim uygulamalarında, kriyojenik ve ultra yüksek vakumlu uygulamalarda vakumlu sızdırmazlık ve termal iletken olarak kullanılır. İndiyum, çinkonun aşınmasını ve hidrojen gazı salmasını önlemek için alkalin pillerdeki cıva yerine kullanılan pek çok maddeden biridir.

İndiyum (III) oksit  (In2O3), ısıtıldığında oksitlenir ve havada oldukça kararlıdır. Metal formu düşük sıcaklıklarda havadan etkilenmez. Akkor sıcaklıkta mavi menekşe renginde bir alevle yanar ve sarı renkli bir oksit oluşturur. Alkalilere karşı çok dayanıklıdır. Asitlerde çözünür. Mineral asitlerden etkilenmez. Birçok çözünebilen bileşikler oluşturur. 3+ değerlikli bileşikleri suda çözünen renksiz bileşiklerdir. Bileşiklerinin çoğu güçlü bir indirgeyici özellik gösterir. Bileşiklerinden bazıları yarı iletken özelliklidir. Oksitleri yarı iletkendir. Fosfor ile süper yarı iletken bileşik oluşturur. Halojenler ve kükürt ile ısıtıldığında doğrudan bileşik oluşturabilir. İndiyum (III) oksit 700 dereceye ısıtıldığında çok yaygın olmayan İndiyum (I) oksit siyah tozu elde edilir.