Süphan Dağı
- Volkan tipi: Stratovolkan
- Volkan numarası:213021
- Enlem: 38.931°N
- Boylam: 42.833°E
- Yükseklik: 4033 m
- Ankara'ya Uzaklık: >860 km
- En yakın şehir: Erciş, ~45 km
- 5 km içindeki nüfus: 158
- 10 km içindeki nüfus: 8,090
- 30 km içindeki nüfus: 120,340
- 100 km içindeki nüfus: 1,759,980
Süphan Dağı, Türkiye'nin doğusunda, Van Gölü'nün kuzeyinde bulunan büyük bir stratovolkandır. Van Gölü'nü sınırlayan birkaç volkandan biridir. Süphan volkanı 4050 m yüksekliğindeki zirvesiyle Türkiye’nin en yüksek ikinci dağıdır. Volkan Van Gölü’nün hemen kuzeyinde Bitlis ili Adilcevaz ilçesinin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Volkanın çevresinde bulunan büyük yerleşim merkezleri, batıda Bitlis ili Ahlat ilçesi, kuzeyde Muş ili Malazgirt ilçesi ve doğuda da Van ili Erciş ilçesidir. Tepesinde küçük bir buzul da bulanan volkan, Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki en yüksek ikinci stratovolkandır. Nemrut volkanın doğusunda yer alan Süphan Dağı’nın volkanik ürünleri geniş alanlar kaplamakta, bazı ürünler Van Gölü’nün içine kadar ulaşmaktadır.
Volkanik faaliyetin andezitik-dasitik lav akıntılar ile daha akışkan ve daha çok yayılan bazaltik lavlar arasında değiştiği, bazaltik akıntıların zirveden 30 km kadar uzağa erişebildiği, bazaltik ila riyolitik bileşimde de ürünler içeren bir stratovolkandır. Yamaçlarda, en azı batı tarafında olmak üzere çok sayıda lav domu ve piroklastik koni bulunmuştur. Bunlar hem radyal hem de halka çatlaklar boyunca püskürtülmüştür. Daha sonraki bir aşamada zirvede dasitik ve riyolitik lav domları oluşmuştur ve bunların biri yaklaşık 64.000 yıllıktır. Süphan'ın faaliyeti için yaş tayini, Özdemir ve Güleç (2013) tarafından 0,76 - 0,06 milyon olarak belirlenmiştir.
Süphanın güneyinde bulunan fretomagmatik patlama ürünü olan Aygır Gölü maarı bilinen önemli volkanik faaliyetlerden birisidir.
Referanslar
Global Volcanism Program, 2013. Suphan Dagi (213021) in Volcanoes of the World, v. 4.7.7. Venzke, E (ed.). Smithsonian Institution. Downloaded 19 Apr 2019 (https://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=213021).
Özdemir, Y. 2011. ‘’Volcanostratigraphy and petrogenesis of Süphan stratovolcano’’ Doktora Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Özdemir, Y., Oyan, V., Güleç, N. 2012. ‘’Süphan Volkanik Çığı’nın Jeolojik Özellikleri’’, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17 (1),1-5.
Özdemir, Y. Güleç, N., 2014. “Geological and Geochemical Evolution of the Quaternary Süphan Stratovolcano, Eastern Anatolia, Turkey: Evidence for the Lithosphere–Asthenosphere Interaction in Post-Collisional Volcanism” Journal of Petrology, Volume 55, Issue 1, January 2014, Pages 37–62, https://doi.org/10.1093/petrology/egt060.
Özdemir, Y., Akkaya, İ., Oyan, V., Kelfoun, K. 2016. “A debris avalanche at Süphan stratovolcano (Turkey) and implications for hazard evaluation”. Bull Volcanol, 78:2.
Yılmaz, Y., Guner, Y., Saroglu, F. 1998. ‘’Geology of the Quaternary volcanic centers of the east Anatolia’’, J. Volcanol. Geotherm. Res., 85, 173-210.