Ağrı
- Volkan tipi: Stratovolkan
- Volkan numarası: 213040
- Enlem: 39.7°N
- Boylam: 44.3°E
- Yükseklik: 5165 m
- Ankara'ya Uzaklık: ~980 km
- En yakın şehir: Iğdır ~30 km
- 5 km içindeki nüfus: 25
- 10 km içindeki nüfus: 1,239
- 30 km içindeki nüfus: 135,563
- 100 km içindeki nüfus: 2,811,646
Türkiye'nin en doğudaki ve en büyük volkanı olan Ağrı, Ermenistan, Azerbaycan ve İran sınırlarına yakın olduğundan farklı isimlerle bilinmektedir. Türkiye dışında yaygın olarak kullanılan ismi Ararat'tır. Ağrı'nın iki büyük volkan konisi vardır: Büyük Ağrı (daha batıda, yaklaşık 5.137 m) ve Küçük Ağrı (doğudaki koni, yaklaşık 3.896 m). Yüksek zirvesiyle Ağrı, kış aylarında çok karlı olur ve zirvesinde hızla azalan kalıcı bir buz örtüsünün altındadır.
İki büyük koninin oluşmasının ardından kuzey-güney yönelimli çatlaklar boyunca yaygın püskürmeler olmuştur. Büyük Ağrı çevresinde volkan konileri ve dasitik-riyolitik lav domları oluşurken, Küçük Ağrı'nın batı kanadında piroklastik koniler ve domlar oluşmuştur.
Kayıtlı üç Holosen dönemi püskürmesinin yanında, iki tane de kesin olmayan püskürmeden söz edilmektedir. Erken Bronz Çağı eserlerinin üzerinde piroklastik akıntı birikintileri bulunmaktadır ve bu da Bronz Çağı'nda ölümcül bir püskürme olduğunu göstermektedir. Daha da yakın zamanda, 1840 yılında yıkıcı bir püskürme, deprem ve toprak kayması olmuştur.
Referanslar
Güner, Y., Şaroğlu, F. 1987. ‘’Doğu Anadolu’da Kuvaterner volkanizması ve jeotermal enerji açısından önemi’’, Türkiye 7. Petrol Kongresi Bildiriler Kitabı, 371-383.
Global Volcanism Program, 2013. Ararat (213040) in Volcanoes of the World, v. 4.7.7. Venzke, E (ed.). Smithsonian Institution. Downloaded 18 Apr 2019 (https://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=213040). https://doi.org/10.5479/si.GVP.VOTW4-2013
Karaoğlu, Ö., Elshaafi, A., Salah, M. K., Browning, J., Gudmundsson, A. 2017. ‘’Large-volume lava flows fed by a deep magmatic reservoir at Ağrı Dağı (Ararat) volcano, Eastern Turkey’’, Bulletin of volcanology, 79(2), 15.
Yılmaz, Y., Guner, Y., Saroglu, F. 1998. ‘’Geology of the Quaternary volcanic centers of the east Anatolia’’, J. Volcanol. Geotherm. Res., 85, 173-210