İkincil fosfor ve potasyum kaynağı-biyokütle termik santral külleri üzerinde PK ve NPK’lı gübreler üretilebilirlik çalışmaları

Yazarlar

Mehmet ÇÖTELİ, Serdar KARAHAN

Anahtar Kelimeler

Termik santral külü, Kaya fosfat, Tavuk gübresi, Fosfor, Potasyum

Özet

Artan enerji ihtiyacı nedeni ile tavuk ve çiftlik gübreleri, değişik biyokütle yakan termik santralleri son yıllarda hızla çoğalmaya başlamıştır. Küllerinin değerlendirilmesi her zaman dikkat çekici bir konu olmakla birlikte görülmüştür ki; bu küller kimyasal açıdan ikincil fosfor ve potasyum kaynağı olarak tanımlanabilecek yapıdadır. Ülkemizde 2022 de mevcut santrallerden çıkan kül miktarları yaklaşık 600 t/gün civarına ulaşmış olup, bu küllerin mevsimsel yapı değişimi, tarım sektöründe PK’lı ve NPK’lı organik ve inorganik gübreler olarak işlenebilirliği üzerinde çalışılmıştır. Materyallerin kimyasal bileşimi ortalama-maksimum olarak %12,38-19,53 P2O5, %12,75-27,00 K2O, %6,56-11,50 MgO arasında değişmektedir. Rastgele seçilen bir örnek üzerinde laboratuvarda 0-30-10+10 S+3,5MgO+13CaO bileşiminde bir gübre üretilebilirliği, ayrıca 10-10-10+MgO ve 7-21-9+MgO şeklinde inorganik ve Karadeniz bölgesi şartlarında uygun fındık gübreleme amaçlı 10-6-6, meyve ve sebze yetiştiriciliğinde sıklıkla kullanılabilecek 10-10-10+MgO+Fe2O3, ve DAP eşdeğeri olarak kullanılabilecek organomineral gübreler üretilebilmiştir.

.pdf makale için tıklayınız