×

Jeolojik miras olarak önerilen Karapınar ve çevresindeki Karapınar-Thany tip ‘’Maar’’ volkanizması

  Nurdoğan SERTEL, Şerafettin ATEŞ, Göksel MUTLU, Orhan Cem ÖZERK, Ayla BULUT ÜSTÜN, Refahat KARADEMİR, Levent YELESER     2023-07-11
Jeolojik miras olarak önerilen Karapınar ve çevresindeki Karapınar-Thany tip ‘’Maar’’ volkanizması

Konya ve civarındaki (Orta Anadolu) Neojen yaşlı volkanizma diğer tipik Neojen volkanizmalarından farklı nitelikler ve özellikler göstermektedir. Üst Miyosen-Pliyosen’de ortaç (andezit) volkanizması ile başlayan volkanizma, göl ortamında karasal çökellerle birlikte peperitik yapı arz ederek, önce patlamalı ve ardından masif ve akma yapısı göstermektedir. Pliyosen’deki volkanizma da önce patlamalı ve domsal yapılı dasitik bileşimlidir. Kuvaterner’de göl ortamında devam eden bazik (bazalt) volkanizma, gene peperitik yapı arz ederek, evvela patlamalı daha sonra gölün kuruması sonucu, masif ve akma yapılı bir volkanizma haline gelmiştir. Tipik Anadolu volkanizmalarında görülen riyolit volkanizması? gözlenmediği halde burada da ikincil obsidiyen oluşumları gözlenmektedir.
Karapınar ve yakın civarındaki ortaç (andezitik) volkanizma, Cihanbeyli, Karapınar-Bor-Niğde bölgesindeki Oligosen yaşlı evaporitleri (jips-anhidrit) ve Oligosen-Üst Miyosen yaşlı jips-anhidritleri keserek bunlarla termo dinamik koşullarda reaksiyona girerek bölgede oluşan Konya Tipi Alkali Sülfat (KTAS) bileşimli başta sodyum sülfat, potasyum sülfat ve magnezyum ve demir sülfat cevherleşmelerini ve yataklanmalarını oluşturmuştur.
Genelde tümü ile göl ortamında oluşması sebebiyle dünyada Macaristan’da Balaton gölü civarında oluşan Thany tip volkanizma ile eş görünümlüdür. Çok miktarda skoria (cüruf) konileri, Meke ve Acıgöl sulu ve diğer susuz maarlar ile bunların dışında krater ve kalderalar, base surge yapıları, değişik çeşit ve boyutlardaki volkan bombaları ile dünyadaki nadir volkanik yapılardan biridir. Jeolojik yapı olarak da jeolojik miras-jeolojik

PDF için tıklayınız