Sondaj, yer yapısını araştırmak (genellikle maden, su, jeotermal, doğalgaz ve petrol aramaları) amacıyla özel yapılı kule, makine ve donanımlarının (döner masalı, elmaslı gibi) yardımı ile yüzeyden arzın derinliklerine doğru değişik çaplarda dairesel şekilde yapılan kazı işlemidir. Genellikle kömür, altın, uranyum ve bakır gibi maden araştırmalarında elmaslı sondaj makineleri kullanılır ve bu makinelerin çalışma sistemi yüzeyden itibaren karot (numune) alma prensibine dayanır.
Elmaslı sondaj çalışmalarında rezervuar akışkanlarıyla (soğuk su, sıcak su, gaz) karşılaşma olasılığı çoğunlukla göz önüne alınmadığından kuyu kontrolüne yönelik herhangi bir önlem alınmaz. Fakat bilinmeyen ve tektonik aktivitenin yüksek olduğu sahalarda yapılan sondajlarda, özellikle kömür araştırmalarında, formasyon akışkanı ile karşılaşma olasılığı yüksektir. Yüksek basınç ve yüksek sıcaklığa sahip formasyon akışkanı ile karşılaşılması durumunda kuyunun kontrol altına alınması zor bir süreçtir. Bu sürecin zorluğunun nedeni kuyu kontrolüne yönelik kuyu tasarımı yapılmaması ve arazi personelinin genellikle yeterli bilgi ve deneyime sahip olmamasıdır.
Bu çalışmada MTA Genel Müdürlüğü kömür arama çalışmaları kapsamında; Çorum-Sungurlu-Yörüklü yöresinde yapılan kömür arama sondajında, karşılaşılan yüksek basınçlı sıcak suyun kontrol altına alınmasında; uygulanan yöntem, gözlemlenen olgular, yapılan işlemler ve alınan önlemler bir bütün olarak değerlendirilerek öneriler sunulmuştur.